Cùng với sự phát triển của lực lượng Kiểm lâm toàn quốc, lực lượng Kiểm lâm rừng đặc dụng Pù Luông được ra đời năm 1999 trực thuộc Chi cục Kiểm lâm Thanh Hóa. Hạt Kiểm lâm Khu BTTN Pù Luông có nhiệm vụ quản lý, bảo vệ 16.999,81 ha rừng và đất rừng; làm tốt công tác bảo tồn thiên nhiên, bảo tồn đa dang sinh học; phối hợp với chính quyền địa phương trên địa bàn huyện Bá Thước và huyện Quan Hóa tổ chức thực hiện các chương trình, dự án ổn định dân cư, phát triển kinh tế cho cộng đồng người dân vùng đệm khu bảo tồn.

 Ảnh: Công chức, viên chức Khu BTTN Pù Luông

        Từ khi được thành lập đến nay, được sự quan tâm chỉ đạo trực tiếp của Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Thanh Hóa, Chi cục Kiểm lâm; Huyện ủy, UBND hai huyện Bá Thước và Quan Hóa; sự phối hợp chặt chẽ của các ngành chức năng, cấp ủy, chính quyền các xã vùng đệm, đặc biệt là có sự tham gia của các cộng đồng dân cư trong công tác quản lý, bảo vệ rừng. Tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức, lao động trong đơn vị đã nỗ lực phấn đấu, khắc phục mọi khó khăn, gian khổ để hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao; quyết tâm xây dựng và phát triển Khu BTTN Pù Luông đi lên qua mỗi thời kỳ. 

        1. Quá trình hình thành và phát triển của lực lượng Kiểm lâm Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông.

          * Giai đoạn từ năm 1999 đến năm 2012

          Thực hiện chủ trương của UBND tỉnh Thanh Hóa, Chi cục Kiểm lâm đã phối hợp với các Trung tâm nghiên cứu, Viện Quy hoạch Lâm nghiệp; các nhà khoa học trong và ngoài nước tiến hành điều tra, khảo sát lập dự án, trình UBND tỉnh thành lập Khu rừng đặc dụng Pù Luông.

          Ngày 17/3/1999, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành quyết định số 495/QĐ-UB về việc phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng Khu BTTN Pù Luông;

        Ngày 24/4/1999, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành quyết định số 742/QĐ-UB về việc thành lập Ban Quản lý Khu BTTN Pù Luông. Thời kỳ đầu mới được thành lập, đơn vị có 17 cán bộ, công chức, viên chức, lao động hợp đồng. Trong đó: Đại học 07, Cao đẳng 04, Trung cấp 06; Chi bộ Đảng cơ quan được thành lập gồm 07 đảng viên. Đồng chí Lê Đức Thuận làm Bí thư Chi bộ - Trưởng Ban quản lý Khu BTTN Pù Luông (Chi bộ hiện nay có 19 đảng viên).

          * Tổ chức bộ máy thời kỳ này:

        Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Pù Luông chính thức được thành lập theo Quyết định số 856/QĐ-UB ngày 09/4/2001 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá về việc thành lập các Hạt Kiểm lâm: Pù Luông, Pù Hu, Xuân Liên, trực thuộc các Ban quản lý khu bảo tồn thiên nhiên, thuộc Chi cục Kiểm lâm Thanh Hoá.

        - Lãnh đạo Ban Quản lý, gồm: Trưởng Ban, kiêm Hạt trưởng; 01 Phó Trưởng ban, kiêm Phó Hạt trưởng (tháng 4/2004 thay đổi chức danh lãnh đạo từ Trưởng Ban thành Giám đốc, Phó Trưởng Ban thành Phó Giám đốc).

          - Các bộ phận trực thuộc, gồm: Bộ phận Tổng hợp, Kế toán, Pháp chế - Cơ động và 05 Trạm Kiểm lâm trực thuộc (Trạm Kiểm lâm Thành Lâm, Trạm Kiểm lâm Cổ Lũng, Trạm Kiểm lâm Làng Mười thuộc huyện Bá Thước; Trạm Kiểm lâm Phú Lệ, Trạm Kiểm lâm Thanh Xuân thuộc huyện Quan Hóa).

        - Chức danh Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm:

        + Từ tháng 10/1999 đến tháng 10/2008: Đồng chí Lê Đức Thuận - Giám đốc, kiêm Hạt trưởng.

        + Từ tháng 10/2008 - 9/2011: Đồng chí Hà Văn Khuyên - Phó Hạt trưởng Kiểm lâm huyện Cẩm Thủy được điều động và bổ nhiệm làm Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Pù Luông.

         + Từ tháng 10/2011 - 7/2013: Đồng chí Phạm Khắc Lượng - Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Bá Thước được điều động về làm Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Pù Luông.

        Biên chế cán bộ cho đơn vị hàng năm được bổ sung thêm, đến thời điểm năm 2013 đơn vị có 17 công chức, 03 viên chức và 13 hợp đồng lao động.

        * Những kết quả đạt được:

        Trước những khó khăn thách thức, thực trạng đời sống kinh tế người dân vùng đệm còn nhiều khó khăn, trình độ dân trí thấp, tình trạng khai thác tài nguyên, khoáng sản còn diễn ra ở những ngày đầu mới thành lập. Ban Quản lý Khu BTTN Pù Luông đã quyết tâm thực hiện và đạt được một số kết quả đáng ghi nhận: an ninh rừng từng bước được kiểm soát, trên địa bàn đã cơ bản chấm dứt tình trạng khai thác, săn bắt động vật rừng, vận chuyển lâm sản trái phép; tập quán phát đốt rừng làm nương rẫy đã không còn xảy ra; tổ chức thực hiện có hiệu quả Dự án phát triển kinh tế, ổn định sản xuất, đời sống nhân dân vùng lõi - vùng đệm gắn với bảo vệ và phát triển rừng cho cộng đồng người dân vùng đệm gắn với bảo vệ và phát triển rừng, sử dụng và kinh doanh rừng bền vững, giai đoạn 2008 - 2012; Dự án bảo tồn Lim xanh được thực hiện từ năm 2011 -2013; với sự hợp tác có hiệu quả với các tổ chức nước ngoài, Khu BTTN Pù Luông đã đặt nền tảng đầu tiên cho phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng tại bản Hang, xã Phú Lệ, huyện Quan Hóa; thôn Kho Mường, xã Thành Sơn; thôn Ấm Hiêu, xã Cổ Lũng, huyện Bá Thước.

        Với những kết quả đạt được nêu trên, năm 2008, Ban quản lý Khu BTTN Pù Luông được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động Hạng III.

          * Giai đoạn từ năm 2013 đến nay.

          Thực hiện Nghị định số 117/2010/NĐ-CP, ngày 24/12/2010 của Chính phủ về tổ chức quản lý hệ thống rừng đặc dụng. Ngày 03/7/2012 UBND tỉnh Thanh Hoá ban hành Quyết định số 2060/QĐ-UBND về việc phân cấp Vườn Quốc gia Bến En và chuyển giao các Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên: Pù Luông, Pù Hu và Xuân Liên trực thuộc Chi cục Kiểm lâm về trực thuộc Sở Nông nghiệp và PTNT.

          * Về tổ chức bộ máy:

          Thời kỳ này công tác tổ chức cán bộ có nhiều biến động về điều động, luân chuyển. Tổng biên chế được UBND tỉnh giao định biên là 32 người. Tuy nhiên, đến thời điểm này đơn vị còn thiếu 07 công chức và 01 viên chức.

          - Lãnh đạo Ban Quản lý, gồm:  Giám đốc, kiêm Hạt trưởng; 02 Phó Giám đốc và 02 Phó Hạt trưởng.

        - Các phòng, đơn vị trực thuộc, gồm: Phòng Tổ chức - Hành chính, Phòng Kế hoạch - Tài chính, Phòng Khoa học và Hợp tác Quốc tế;Trung tâm Bảo tồn, phát triển sinh vật, và dịch vụ môi trường rừng; Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Pù Luông: có 06 Trạm Kiểm lâm trực thuộc: Trạm Kiểm lâm Thành Lâm, Trạm Kiểm lâm Cổ Lũng, Trạm Kiểm lâm Làng Mười, Trạm Kiểm lâm thôn Nủa (thuộc huyện Bá Thước) và Trạm Kiểm lâm Phú Lệ, Trạm Kiểm lâm Thanh Xuân (thuộc huyện Quan Hóa).

          Chức danh Hạt trưởng thời kỳ này được thực hiện theo Điều 26, Nghị định số 117/2010/NĐ-CP, ngày 24/12/2010 của Chính phủ, quy định Giám đốc kiêm Hạt trưởng. Từ tháng 7/2013 - 10/2017, đồng chí Lê Thế Sự làm Giám đốc kiêm Hạt trưởng. Từ tháng 11/2017 đến nay, đồng chí Lê Đình Phương làm Giám đốc kiêm Hạt trưởng.

          * Những kết quả đạt được:

        Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Sở Nông nghiệp và PTNT Thanh Hóa, Chi cục Kiểm lâm và sự quan tâm của Huyện Uỷ, UBND hai huyện Bá Thước, Quan Hóa, UBND tỉnh. Ban quản lý Khu BTTN Pù Luông từng bước tháo gở những khó khăn và khắc phục  những tồn tại hạn chế. Đến thời điểm này Ban quản lý khu BTTN Pù Luông đã ổn định về bộ máy tổ chức; hoạt động nghiên cứu khoa học và bảo tồn thiên nhiên đã được nâng lên một bước, khu bảo tồn Pù Luông đã được nâng cao về vị thế trong bản đồ hệ thống các khu rừng đặc dụng trong cả nước, được thể hiện: Công tác quản lý bảo vệ rừng được giữ vững, độ che phủ của rừng được nâng lên đến 97%. Triển khai có hiệu quả nhiều đề tài khoa học được đăng trên các tạp chí uy tín. Kết quả nghiên cứu bảo tồn và phát triển các loài động vật, thực vật  quý hiếm trong khu bảo tồn, như: về động vật: Gấu, Cầy vằn Bắc, các loài khỉ, bộ móng guốc và các loài lưỡng cư; về thực vật: Thông Pà Cò, Thông đỏ Bắc, Nghiến, Trai lý, Đỉnh tùng, Thông đỏ Bắc, Chè hoa vàng,...; nghiên cứu kỹ thuật gây trồng một số loài dược liệu có giá trị: Bảy lá một hoa, Ngải đen, La hán quả...

        Phối hợp với tổ chức GRET thực hiện Dự án “Phụ nữ - Sinh kế - Du lịch” đạt được những kết quả như: nâng cao năng lực hành động cho chị  em phụ nữ đồng bào dân tộc thiểu số, hỗ trợ tạo sinh kế và phát triển du lịch cộng đồng vùng đệm.

         2. Bài học kinh nghiệm

         Chặng đường hơn 24 năm xây dựng và trưởng thành đã để lại một số bài học kinh nghiệm:

        Thứ nhất, Làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, công chức, viên chức. Quan tâm, thực hiện tốt chế độ chính sách đối với lực lượng Kiểm lâm, tạo mọi điều kiện cả về vật chất và tinh thần để cán bộ kiểm lâm yên tâm công tác.

        Hai là, tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến, quán triệt các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các văn bản chỉ đạo, quản lý của Ngành, của địa phương về công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng với nhiều hình thức và nội dung phong phú, từ đó đã thực sự góp phần nâng cao nhận thức bảo vệ rừng cho cán bộ, nhân dân trên địa bàn.

        Ba là, chủ động tham mưu với chính quyền địa phương trong công tác quản lý rừng, phát triển rừng, bảo vệ rừng và bảo tồn đa dạng sinh học. Tăng cường sự phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng, chính quyền địa phương, nắm bắt thông tin, đấu tranh ngăn chặn, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

        Bốn là, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; kịp thời chấn chỉnh những biểu hiện tiêu cực trong thực thi công vụ;  thực hiện tốt công tác thi đua khen thưởng và kỷ luật, tạo động lực tốt cho cán bộ phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ được giao.

        Năm là, tập trung nghiên cứu chuyên sâu về công tác bảo tồn thiên nhiên, bảo tồn nguyên vẹn và phát triển các giá trị đa dạng sinh học, nghiên cứu ứng dụng các mô hình phát triển dân sinh kinh tế nhằm ổn định vùng đệm. Khai thác giá trị về cảnh quan thiên nhiên để phát triển du lịch sinh thái, tạo nguồn thu, từng bước giảm dần nguồn ngân sách nhà nước cho hoạt động bảo vệ rừng.

           Quá trình phấn đấu và nỗ lực trong 24 năm qua, Ban quản lý Khu BTTN Pù Luông và các cá nhân trong đơn vị đạt được nhiều thành tích được Đảng, Nhà nước ghi nhận và đã được trao tặng các danh hiệu:  Huân chương lao động hạng III; Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, nhiều Bằng khen của Bộ Nông nghiệp và PTNT, của UBND tỉnh Thanh Hoá và nhiều giấy khen của của Gián Đốc Sở Nông nghiệp và PTNT, Chi cục trưởng Kiểm lâm về công tác QLBVR.

           Đây là những phần thưởng quý báu và động viên lực lượng Kiểm lâm phấn đấu hoàn tốt tốt hơn nữa nhiệm vụ QLBVR trong thời kỳ đổi mới của đất nước./.