9 tháng đầu năm 2013, Chi cục Kiểm lâm Thanh Hoá đã chủ động bám sát chỉ đạo của Ban chỉ đạo 127 và UBND tỉnh, chỉ đạo các đơn vị trực thuộc triển khai đồng bộ các giải pháp quản lý bảo vệ rừng, quản lý lâm sản, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng buôn bán, kinh doanh, vận chuyển lâm sản trái phép trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá; chỉ đạo 2 Đội Kiểm lâm cơ động và phòng cháy chữa cháy rừng (KLCĐ&PCCCR) tăng cường hoạt động chống buôn lậu lâm sản trên tuyến Quốc lộ IA, tuyến đường Hồ Chí Minh qua Thanh Hoá.

Tuy nhiên, do lợi nhuận từ việc buôn bán lâm sản, động vật hoang dã (ĐVHD) trái phép cao, nên công tác đấu tranh chống buôn lậu lâm sản gặp không ít khó khăn. Mặt khác do điều kiện giao thông phát triển, trên địa bàn tỉnh có tuyến Quốc lộ IA, đường Hồ Chí Minh đi qua, đường 217 nối liền với nước bạn Lào, Quốc lộ 45, 47 và các tuyến đường liên huyện, liên xã và các tuyến đường sông, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông đi lại nhưng cũng gây nhiều khó khăn cho công tác kiểm tra, kiểm soát lâm sản.

Công tác chỉ đạo triển khai:

Tiếp tục triển khai đến các đơn vị Kiểm lâm cơ sở Thông tư số 01/2012/TT-BNNPTNT ngày 04/01/2012 và Thông tư số 42/TT-BNNPTNT ngày 21/8/2012 của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn quy định hồ sơ lâm sản hợp pháp và kiểm tra nguồn gốc lâm sản. Tiếp tục triển khai Kế hoạch số 82/KH-BCĐ ngày 19/9/2012 của Ban chỉ đạo 127 tỉnh. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật BV&PTR đến cộng đồng dân cư nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm BVR, lấy phòng ngừa là chính, xử lý phải nghiêm minh, đúng pháp luật; phát động nhân dân phát giác, tố giác đối tượng vi phạm pháp luật bảo vệ rừng cho chính quyền, Công an và cơ quan Kiểm lâm để có biện pháp xử lý kịp thời. Đặc biệt chú trọng xây dựng phương án BVR ở những khu vực rừng trọng điểm, điểm nóng, thường xuyên xảy ra khai thác, phá rừng, buôn bán, kinh doanh, vận chuyển lâm sản, động vật rừng trái pháp luật; phát hiện và ngăn chặn kịp thời các tổ chức, ổ nhóm, đường dây, đối tượng, loại hình vi phạm, phương tiện vi phạm, tuyến vận chuyển lâm sản để có phương án đấu tranh ngăn chặn. Chi cục Kiểm lâm đã xây dựng phương án số 07/PA –CCKL ngày 03/01/2013 về BVR trước, trong và sau tết Quý tỵ năm 2013, đồng thời chỉ đạo các đơn vị Kiểm lâm cơ sở tham mưu cho Chủ tịch UBND huyện, thị, thành phố xây dựng phương án BVR, đấu tranh chống buôn lậu lâm sản; xây dựng Kế hoạch số 44/KH-CCKL ngày 30/11/2012 về thanh tra, kiểm tra; giải quyết khiếu nại tố cáo và phòng chống tham nhũng năm 2013. Trên cơ sở, Phương án, Kế hoạch của Chi cục, các Hạt kiểm lâm xây dựng kế hoạch triển khai cụ thể theo tình hình đặc điểm từng địa bàn, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng buôn bán, kinh doanh vận chuyển lâm sản trái phép trên địa bàn toàn tỉnh. Giải pháp có tính quyết định là tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật BV&PTR đến cộng đồng dân cư.

Chi cục đã tập trung chỉ đạo tiếp tục thực hiện các chương trình phối hợp với các cơ quan: Ban Tuyên giáo, Ban Dân vận, Văn phòng Tỉnh ủy, MTTQ, Đoàn TNCSHCM, Báo Thanh Hóa, Báo Văn hóa & Đời sống, Đài PTTH tỉnh, các cơ quan báo chí trong và ngoài tỉnh để tuyên truyền về công tác BVR, đưa chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác BVR và hoạt động lâm nghiệp đến với người dân, làm chuyển biến sâu sắc nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền và cộng đồng dân cư, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị cùng tham gia BVR, PTR, PCCCR.

9 tháng đầu năm đã phối hợp tổ chức 2.279 hội nghị tuyên truyền với trên 125.567 lượt người tham gia; tổ chức tuyên truyền qua loa phát thanh 3.988 lần; Đài PTTH đã phát sóng 36 chuyên mục "toàn dân tích cực tham gia bảo vệ và phát triển rừng"; Báo Thanh Hóa đã xây dựng 18 chuyên mục; Báo Văn hóa và Đời sống 18 chuyên mục, Ban Tuyên giáo, Văn phòng Tỉnh ủy đăng các tin, bài phản ảnh về hoạt động bảo vệ rừng trên bản thông báo nội bộ và bản tin Văn phòng cấp ủy của tỉnh ủy; Phối hợp với MTTQ tỉnh triển khai kế hoạch phối hợp tuyên truyền bảo vệ rừng và PCCCR năm 2013; chỉ đạo nhân rộng 17 mô hình điểm về công tác phối hợp tuyên truyền với các tổ chức thành viên của UBMTTQ ở 17 huyện có rừng. Trong đó tập trung vào vai trò, trách nhiệm của các tổ chức quần chúng là thành viên của mặt trận trong việc vận động đoàn viên, hội viên và cộng đồng dân cư cùng tham gia BV&PTR.

Tiếp tục củng cố, kiện toàn Ban biên tập Website Chi cục Kiểm lâm, hoàn thiện Website theo hướng nâng cao chất lượng các tin, bài phản ảnh về hoạt động bảo vệ rừng, hoạt động của Kiểm lâm, đã đăng tải 210 tin, bài kèm theo 428 ảnh minh họa. Đến nay Website đã có 45.138 lượt người truy cập.

Tổ chức 01 lớp tập huấn chuyên đề công tác thanh tra, kiểm tra an ninh rừng năm 2013, cho cán bộ lãnh đạo và pháp chế các đơn vị cơ sở vào ngày 17/3/2013. Đến nay đã triển khai phổ biến kiến thức công tác thanh tra, kiểm tra an ninh rừng đến toàn thể cán bộ công chức trong lực lượng.

Thông qua công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật BV&PTR, đã góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng dân cư, đặc biệt là nâng cao vai trò trách nhiệm của cấp uỷ chính quyền cơ sở, các chủ rừng trong công tác bảo vệ và phát triển rừng, hạn chế nạn phá rừng, đốt rừng, khai thác trái phép lâm sản và cháy rừng.

Kết quả công tác chống buôn lậu lâm sản 9 tháng đầu năm 2013:

9 tháng đầu năm 2013, toàn lực lượng đã kiểm tra, phát hiện, xử lý hành chính 832 vụ giảm 08 vụ so với cùng kỳ năm 2012; tịch thu 165,586 m3 gỗ tròn các loại; 489,866 m3 gỗ xẻ các loại; 15.490 kg cành nhánh, gốc rễ loại quý hiếm; 1.311 kg ĐVHD; 259 kg sản phẩm ĐVHD; 493 con chim các loại; 38 xe máy; 16 cưa xăng. Thu nộp tài khoản tạm gửi chờ xử lý: 21,17 tỷ đồng (tiền phạt hành chính 9,696 tỷ đồng, tiền bán tang vật phương tiện 11,474 tỷ đồng).

Trong đó bắt giữ đối tượng tỉnh ngoài vi phạm qua Thanh Hóa: 269 vụ, tăng 62 vụ so với cùng kỳ năm 2012; tịch thu 22,047 m3 gỗ tròn các loại; 229,492 m3 gỗ xẻ các loại; 14.141 kg cành nhánh, gốc, rễ loại nguy cấp, quý, hiếm; 1.139 kg ĐVHD; 198 kg sản phẩm ĐVHD; 441 con chim; tiền thu nộp tài khoản tạm gửi: 16,626 tỷ đồng tăng 1,873 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2012, chiếm 78,5 % số thu toàn lực lượng.

Xử lý hình sự: cơ quan Kiểm lâm phối hợp các cơ quan tiến hành tố tụng khởi tố 2 vụ án. Trong đó 01 vụ vi phạm các quy định về khai thác và bảo vệ rừng với 04 bị can; 01 vụ hủy hoại rừng, đã chuyển hồ sơ đến cơ quan điều tra Quân đội để điều tra theo thẩm quyền.

Thực trạng công tác chống buôn lậu lâm sản hiện nay:

Hoạt động buôn lậu lâm sản từ các tỉnh phía Nam qua địa bàn tỉnh Thanh Hoá vẫn diễn biến phức tạp với nhiều hình thức, thủ đoạn tinh vi để lẫn tránh, che dấu vi phạm. Khi bị lực lượng chức năng kiểm tra phát hiện, bắt giữ, các đối tượng vi phạm thường chống đối quyết liệt, dùng lời lẽ lăng mạ, xúc phạm người thi hành công vụ; có những trường hợp kích động số đông chống đối lực lượng kiểm tra nhằm tẩu tán tang vật, trốn tránh vi phạm.

Cơ chế chính sách của Nhà nước về vận chuyển lâm sản đang dần được thắt chặt nên việc chống đối lực lượng kiểm tra ngày càng phức tạp hơn.

Việc xử lý vi phạm hành chính trong từng vụ quản lý rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản mức phạt cao, đối tượng vi phạm chủ yếu là người lao động thuê cho các doanh nghiệp, lợi dụng phương tiện của doanh nghiệp để vận chuyển lâm sản, động vật rừng trái phép; khi bị bắt xử phạt không có khả năng nộp phạt dẫn đến 1 số vụ tồn đọng.

Một số giải pháp trong thời gian tới:

Tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng, Luật môi trường, Luật bảo vệ đa dạng sinh học đến các tầng lớp dân cư. Trong đó tập trung vào các chương trình đã ký kết giữa Kiểm lâm với Ban Tuyên giáo, Ban Dân vận; Văn phòng tỉnh ủy, UBMTTQ tỉnh, Hội Cựu chiến binh, Dân quân tự vệ, Đoàn thanh niên CSHCM, Đài PTTH tỉnh, Báo Thanh Hóa và Báo Văn hóa & Đời sống. Trọng tâm là tuyên truyền về Chỉ thị 1685/CT-TTg ngày 27/9/2011 của Thủ tướng Chính phủ, Kế hoạch số 65/KH-UBND ngày 16/11/2011 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, Thông tư 01/2012/TT-BNNPTNT, ngày 04/01/2012 của Bộ Nông nghiệp và PTNT về hồ sơ lâm sản hợp pháp và kiểm tra nguồn gốc lâm sản.

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra bảo vệ rừng tại gốc; chỉ đạo các đơn vị Kiểm lâm trực thuộc phối hợp chặt chẽ với chính quyền cơ sở, các tổ đội quần chúng bảo vệ rừng thường xuyên kiểm tra tình hình an ninh rừng, sớm phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật bảo vệ rừng, đảm bảo ổn định an ninh rừng. Ở mỗi huyện, xã phải xác định cho được vùng trọng điểm về khai thác, xâm lấn, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, tuyến vận chuyển, tụ điểm kinh doanh chế biến lâm sản, nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng ĐVHD trái phép để xây dựng phương án đấu tranh ngăn chặn ngay tại gốc.

Tăng cường chỉ đạo công tác thanh tra, kiểm tra, ngăn chặn, xử lý tình trạng buôn bán lâm sản, ĐVHD trên tuyến đường Hồ Chí Minh, tuyến Quốc lộ IA. Kiểm soát chặt chẽ gỗ nhập khẩu qua biên giới tại các bến cảng, các đơn vị nhập khẩu gỗ trong tỉnh, đảm bảo quản lý chặt chẽ theo quy định của pháp luật; kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ tại các cơ sở KDCB lâm sản, cơ sở nuôi nhốt ĐVHD nhằm ngăn chặn việc lợi dụng đưa lâm sản có nguồn gốc khai thác trái phép từ rừng tự nhiên trong nước vào kinh doanh chế biến.

Tiếp tục chỉ đạo các đơn vị trực thuộc triển khai kế hoạch phối hợp lực lượng bảo vệ rừng chống buôn lậu lâm sản với lực lượng Công an, Quân sự, Biên phòng, Quản lý thị trường nắm bắt kịp thời diễn biến hoạt động buôn lậu, nhằm đấu tranh ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật theo quy định, bảo đảm giữ ổn định về trật tự quản lý lâm sản.